Dayanıklılık

Şubat ayında meydana gelen ve ondan fazla ilde yıkıcı etkiler bırakan deprem, barınma pratiklerini yeniden sorgulatan olaylardan biri oldu ve günün çok büyük bir bölümünün geçtiği konut yapılarında “dayanıklılık” başlığını gündeme getirdi. Fakat, “dayanıklılık” başlığı, aslında yalnızca depremi değil, bir konut yapısının çevresel faktörlere, şiddetli ve olağandışı hava koşullarına ve zaman içerisinde geçireceği dönüşümlere karşı güvenli ve sağlam bir yaşam alanı sağlamasını kapsar.  

Sürdürülebilirlik

İklim krizinin her geçen gün etkisini biraz daha artırmasıyla, sürdürülebilirlik konusu daha fazla gündeme geliyor. Konut yapılarının inşa sürecinde tüketilen doğal kaynaklar, ortaya çıkan çevre kirliliği gibi konular nedeniyle de konutlar sürdürülebilirlik için oldukça önemli bir alan olarak kabul edilir. Ayrıca, inşa süreci bittikten sonra da konutlar, insanların günlük yaşamında en çok kaynak tükettikleri yerlerden biri hâline geliyor. Bu nedenle, barınma pratiklerinde sürdürülebilirlik konusu, enerji verimliliği, su yönetimi, atık yönetimi ve yenilenebilir enerji kaynakları gibi başlıklara odaklanır. 

Taşınabilirlik 

Pandemi sonrası yaşam tarzı değişiklikleri, seyahat ihtiyacı, deprem gibi konular, konutta taşınabilirlik konusunu da sıklıkla tartışılan bir konu hâline getirir. Çoğunlukla prefabrik ve mobil evler sayesinde sağlanabilen taşınabilirlik konusu, konutları, kentlerde veya kırsalda, bir sahil kıyısında ya da ormanda konumlandırılabilir hâle getiriyor. 

Maliyet

Özellikle son dönemlerde büyükşehirlerde artan yüksek konut kiraları nedeniyle, maliyet konusu da konut pratiklerinde yeni arayışlara girilmesine neden olan önemli bir alt başlık hâline geldi ve ekonomik olarak daha karşınabilir konut arayışının başlamasına neden oldu. 

Barınma pratiklerinde bütün bu yeni arayışlara karşı çözüm olarak karşımıza çok sayıda örnek çıkmaya başlarken son dönemlerde popüler olan örnekler şu şekilde sıralanabilir: 

Karavanlar: Özel bir araçta taşınabilen ya da kendi motoru sayesinde küçük bir konut alanı sunan evlerdir. Genellikle seyahat veya tatil için kullanılsa da, günümüzde artık yaşamını tamamen karavanlarda geçiren insan sayısı azımsanacak derecede az değil. 

Prefabrik / Modüler Evler: Hafif ve az katlı oldukları için depreme dayanıklı olarak bilinen yapılardır ve fabrikada birleştirme yöntemi kullanılarak inşa edilir. İnşaat süresi daha düşük olmakla birlikte, maliyet olarak da geleneksel inşaat tekniklerinden daha düşüktür. 

Mobil Evler ve Tiny House’lar: Küçük boyutlu, taşınabilir, yeni nesil bir ev türüdür. Genellikle 20 metrekareden daha küçük yaşam alanları olması ile birlikte, tekerlekli bir araç üzerinde inşa edildiği için taşınabilmesi oldukça mümkündür. 

Hafif Çelik Evler: Hafif çelik profilleri, formları ve bağlantı prensipleri gereği esnek, mukavemetli ve uzun ömürlü yapı elemanlarıdır. En önemli avantajları arasında, büyük ölçekli depremlere dayanıklılığı, korozyon ve paslanmaya karşı dayanıklılığı, inşaat süresini kısaltması ve geri dönüşümünün yüksek oranda olmasıdır.

Sonuç olarak, günümüz koşullarındaki hızlı değişim ve dönüşüm devam ettikçe barınma pratiklerinde de yeni arayışların sürmeye devam edeceği ve her geçen gün farklı başlıkların öne çıkacağı açık görünmektedir.