Çınar Evleri
-
Şerbetçi Architects
Bir sosyal konut projesi olan Çınar Evleri, çok yönlü eğime sahip bir arazi üzerinde konumlanmıştır. Ayrıca İzmit bir deprem bölgesidir; bu nedenle, doğal etkilerin gözetildiği bir yapı tasarımı geliştirilmiştir. Dört blok, özellikle arazi kotlarına göre yerleştirilmiş ve bu yerleşimle birlikte yalnızca üç daire tipolojisinin kullanılması sayesinde maliyet ve süre açısından verimlilik sağlanmış; aynı zamanda eşit sosyal yaşam ve yalın bir mimari dil hedeflenmiştir.
Arazi, hem orman hem de körfez manzarasına sahiptir. İlk bakışta kent merkezinden izole bir konumda görünse de, toplu taşıma sayesinde kısa sürede ulaşım mümkündür. Ayrıca, 120 m²’lik ticari birimler de kent merkeziyle olan fiziksel mesafe algısını dönüştürmektedir.
Tasarım sürecinin başında bağlam en önemli parametrelerden biri olmuştur. Bu kapsamda, orman evleri cephe ve peyzaj tasarımı için referans alınmıştır. Blok girişlerinde kullanılan cam cepheler ve thermowood kaplamalar, yapıyı çevresiyle ilişkilendirmiştir. Blok girişlerinde ve cephelerin geri çekilen bölümlerinde yer alan ağaçlar, doğa ile iç içe bir yaşam sunmayı amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra, sosyal yaşam, yeşil alanlar, parklar, yarı açık mekânlar, yürüyüş yolları ve spor alanları bu projede öncelikli unsurlar arasında yer alır. Yarı açık alanlara yerleştirilen merdivenler ve rampalar oturma alanları sunarken, engelli bireylerin dolaşımına da destek olur. Ticari birimlerin alana katacağı canlılık da projenin önemli parçalarındandır. Dört monoblok, bazı cephe geri çekilmeleri ile ayrıştırılarak orman içinde tekil evler algısı yaratılmaya çalışılmıştır. Kesitlerde, eğimli arazi boyunca ilerleyen farklı tipte konutların dışa taşan hacimleri görülmektedir.
Toplamda 4 bloktan oluşan projede 143 daire ve 5 dükkân yer almaktadır. Bu dairelerin 37 tanesi, bahçeli, salonlu ve 2 odalı olarak 87 m²’dir. 66 adet daire 93 m² olup 1 salon ve 2 odaya sahiptir. 40 adet daire ise 124 m² büyüklüğünde olup 1 salon ve 3 odadan oluşmaktadır. Bu proje için öne çıkan anahtar kavramlar: doğa, yaşam kalitesi, sosyal alan, sosyal eşitlik, yalın mimari, zaman ve düşük maliyettir.
Çınar Evleri projesi, eğimli topoğrafyasıyla, peyzaj tasarımının doğrusal bir kurguda şekillenmesini sağlamıştır. Yaya yolları doğu-batı aksı üzerinde konumlanmış ve bu aks aynı zamanda ana peyzaj dolaşımını oluşturmuştur. Bu yaklaşım, alanın imar planıyla da örtüşmektedir. Çok sayıda kullanıcıya konut sunan bir sosyal konut projesi olması nedeniyle; spor, çocuk oyun alanları ve rekreasyon gibi açık alan kullanımları kritik öneme sahiptir. Bu doğrultuda her yaş grubuna yönelik dış mekân aktiviteleri tasarlanmıştır. Çocuk oyun alanlarının yanı sıra spor aletleri, mini basketbol sahası ve açık hava satranç alanı da bulunmaktadır. Yarı açık mekânlar, topoğrafyanın hareketine göre önerilmiş, rekreasyon alanları da eğime uygun şekilde tasarlanmıştır.
Erişilebilir bir yaşam alanı sunmak amacıyla, yaya yolları minimum eğimle tasarlanmış ve işlevsel alanlarla engelsiz bir bağlantı kurulmuştur. Yapılar arası geçişlerde kullanılan merdivenler, kuzey-güney aksı ile doğu-batı yönündeki yaya yollarının bağlantısını sağlar. Çevredeki yeşil sürekliliği sağlamak için bu noktalarda bitkilendirme ve yarı gölge oluşturan bitkiler tercih edilmiştir.
Proje alanı ormanlık alanlara komşu olduğundan, bitki çeşitliliğini destekleyen malzeme seçimleri yönlendirici olmuştur. Mevsimsel sürekliliği sağlamak, gölgeli alanlar yaratmak ve yaya yollarında oluşabilecek rüzgâr koridorlarını engellemek adına çeşitli bitkiler ön plana çıkarılmıştır. Yaprakların mevsimsel geçişlerdeki renk değişimi ve koku bahçelerinde kullanılan aromatik bitkiler sayesinde kullanıcılar için keyifli alanlar oluşturulmuştur. Projenin ismine referansla çınar ağaçları da bitkilendirme seçimleri arasında yer almıştır.
Gündüz aydınlatmasının yanı sıra, gece kullanımı için güvenli ve aydınlatılmış açık alanların oluşturulması da önem taşımaktadır. Bu projede doğrudan aydınlatma tercih edilmiş, aydınlatma elemanlarının insan ölçeğinde olması ve seçilen direk tiplerinin tasarımın genel diliyle uyumlu olması ön planda tutulmuştur. Bu kapsamda, yüksek direkli aydınlatmalar ve sokak aydınlatmaları tercih edilmiştir.