Güneş panellerinin genel kullanım alanları arasında tarım sahalarında ürün yetiştiriciliği, sıcak-soğuk su üretimi, elektrik-ısı üretimi ve enerji santralleri yer alır. Peki güneş panelleri, kullanım amacından uzaklaşmadan, mekanlarda faydalı bir dekoratif nesne olarak da kullanılabilir mi?

Çok Amaçlı Bir Tasarım: Ra

Sürdürülebilirlik, teknoloji ve tasarımı birleştirerek çalışmalar yaptığı kendi adını taşıyan bir stüdyo sahibi olan Hollandalı tasarımcı Marjan van Aubel, güneş panellerini çatılar dışında konumlandırmayı hayal etmekle başladığı bir tasarım ortaya çıkarmış. 

Adını, eski Mısır’da güneş tanrısı anlamına gelen Ra’dan alan tasarım, ürün grubu olarak aslında duvar halısı sayılıyor. Bildiğimiz duvar halılarından farklı olarak şeffaf tasarlanan ürünün, pencereye asılarak gün boyunca doğal ışık alması hedefleniyor. Güneş panellerinin çalışma prensibi olan fotovoltaik hücrelerin sağladığı enerji ile gün boyu doğal ışık alan panel, hava karardığında parlamaya başlıyor ve ışık oyunları ile ortaya çıkan geometrik, renkli desenler sayesinde farklı bir dekoratif objeye dönüşüyor.

Güneşten enerji elde etmemize yarayan fotovoltaik hücreler, genellikle güneş panellerinde kullanıldığından, tasarımcısı Ra’yı tasarlarken ürünün tek amacının enerji ve aydınlatma sağlamak olmadığını kesinlikle vurguluyor. Ra’nın ortaya çıkışının asıl amacı; projede kullanılan fotovoltaik hücrelerin işlevsel oluşunun yanı sıra sanat ve tasarımla ilişkisini ortaya çıkarmak ve dekoratif ögelerde de kullanılabileceğini yansıtmak olarak bildiriliyor.

Tasarım Aracı Olarak da Kullanılabilen Fotovoltaik Hücreler Nedir?

Fotovoltaik, yukarıda da bahsedildiği gibi en genel tanımı ile güneş hücreleri veya güneş panelleri aracılığı ile güneşten enerji elde etme yöntemine verilen addır. Güneş enerjisi sistemlerinde, güneş hücreleri, foton da dediğimiz üzerlerine düşen güneş ışığını direkt olarak doğru akıma dönüştürür ve akımın iletilmesi için yarı iletken materyaller aracı olur.

Ra’nın tasarımında kullanılan fotovoltaik hücreler ise, aynı zamanda organik güneş pilleri olarak da tanınan üçüncü nesil güneş enerjisi teknolojisi olarak tanımlanmakta. Bu hücreler, ışık emici bir mürekkep yardımı ile çalışan ve yakalanan doğal ışığı enerjiye dönüştürebilen nanoparçacıklarla örtülü vaziyette. Bu parçacıklar sayesinde, fotovoltaik hücrelerin bir kâğıt inceliğine sahip polietilen tereftalat (PET) plastik tabaka olarak sunulması mümkün oluyor.

Güneş panelleri, günümüzde çoğunlukla silikon içerikli fotovoltaik hücrelerden oluşan, sert malzemeye sahip ağır bloklar olarak üretilmektedir; fakat bu panellerin aksine organik hücrelerin daha esnek, tasarıma açık ve hatta bazı giysilere entegre edilebilir olduğu artık biliniyor. Giysiler haricinde farklı dokuları (bina cepheleri vs.) kaplamak için de kullanılabilmekteler. Organik güneş pillerinin, muadillerine göre 1000 kat daha ince ve 40 kat daha hafif gibi iddialı boyutlara sahip olduğu da biliniyor.

Günümüzde teknolojinin her geçen gün daha fazla gelişmesi, modern çağın bize sağladığı teknolojik ilerlemeleri sanat ve tasarım alanına entegre etme konusunda epey kolaylık sağlıyor ve tasarımcılara yeni ufuklar açıyor.

Aynı zamanda güneş enerjisi ve dekoratif bir obje olarak duvar halısı olan Ra’nın ortaya çıkışı da tasarımcısının, çalışmalarında kullanmayı sevdiği malzemeler ile teknolojinin bize sunduğu imkanların birbirine entegre olabileceğini gösterme hedefiyle başlayan bir süreç.

Teknolojiyi de oluşumuna dahil eden yapı malzemelerinin farklı alternatiflere dönüşümünün pek çok örneği, modern tasarımcıların benzersiz işleri arasındaki yerini her geçen gün daha fazla almakta. Günümüzde bu tür yapı malzemelerinin üretimi sırasında, üreticilerin geri dönüştürülebilir ve sürdürülebilir içeriğe verdikleri önem, tasarımcıların da bu malzemeleri tercih etmesinde büyük önem arz ediyor.